Na langdurige onderhandelingen werden de lidstaten, de Europese Commissie en het Europees Parlement het op de laatste dag van het Nederlandse EU-voorzitterschap in Brussel eens over een nieuwe richtlijn. Die is afgezwakt tegenover het oorspronkelijk voorstel dat 2025 als streefdatum had.
Staatssecretaris Sharon Dijksma (Milieu) was gebrand op resultaat, temeer omdat luchtvervuiling komend jaar niet hoog op de EU-agenda staat. “We zorgen met deze afspraak voor een flinke gezondheidswinst.”
De Europese Commissie schat het aantal mensen dat jaarlijks door luchtvervuiling vroegtijdig sterft op 400.000.
Doelstellingen
In de nieuwe richtlijn krijgen de EU-landen nationale doelstellingen opgelegd voor het verminderen van de uitstoot van zwaveldioxide, stikstofoxiden (NOx), vluchtige organische stoffen, ammoniak en fijnstof.
Aanvankelijk zou ook de uitstoot van methaan worden meegenomen, maar dat is er als compromis naar de agrarische sector uit gehaald. Koeien zijn verantwoordelijk voor een groot deel van de methaanuitstoot.
De nieuwe regels richten zich nu alleen op de verontreiniging die door menselijk toedoen in de lucht wordt gebracht. De Europese Commissie kan lidstaten aanspreken op het uitblijven van resultaat. Het Europees Parlement en de lidstaten moeten het akkoord definitief goedkeuren.
Geringe beperking
Eerder bleek al dat de klimaatafspraken die in december door regeringsleiders in Parijs zijn afgesproken, niet zullen leiden tot een beperking van de opwarming van de aarde tot 2 graden.
Uit een nieuwe doorrekening van wetenschappers van de 160 landelijke klimaatplannen blijkt dat de temperatuurstijging deze eeuw tussen de 2,6 en 3,1 graden ligt.
Milieuwaakhond
Veel Europese landen voldoen overigens nu al niet aan de vastgestelde milieu-normen. Uit een analyse van de EEA, de milieuwaakhond van de Europese Unie, bleek eerder dit jaar dat Nederland voor het vijfde achtereenvolgende jaar de norm niet heeft gehaald.
De uitstoot van ammoniak lag in 2014, het jaar waar nu de cijfers van zijn gepresenteerd, bijna 5 procent hoger dan toegestaan. In totaal zijn er tien EU-landen die op dit moment al niet voldoen aan de norm die de Unie zichzelf heeft opgelegd.
Andere landen die door de EEA op de vingers worden getikt voor het overschrijden van de normen zijn België, Frankrijk, Oostenrijk, Ierland, Luxemburg, Denemarken, Finland, Spanje en Duitsland. Dat laatste land overtrad in 2014 de regels in drie van de vier categorieën.