In 2019 hebben 19 vrijwilligers zich ingezet om de officiële luchtkwaliteitmetingen aan te vullen met maandelijkse stikstofdioxide-metingen in hun achtertuin. Zo kwamen er op plekken met relatief weinig verkeer metingen bij en ook aan de randen van Nederland, waar weinig officiële metingen worden gedaan. Verkeer (uitlaatgas) is de voornaamste bron van stikstofdioxide. De buisjesmetingen geven de vrijwilligers en hun buren een beeld van de luchtvervuiling in hun buurt. Voor het RIVM zijn de meetresultaten vooral van belang als hulpmiddel voor het kalibreren van modelberekeningen, zodat deze nog nauwkeuriger worden.
De stikstofdioxide (NO2) is gemeten met Palmes buisjes. Dit zijn buisjes van ruim 7 cm lang die aan één kant een chemische stof op een gaasje bevatten die NO2 kan binden. Door het buisje buiten zonder het sluitdopje op te hangen, verzamelt de NO2 zich in de chemische stof. De buisjes worden elke maand door de vrijwilligers verwisseld. Met een chemische analyse in het laboratorium kan na afloop worden bepaald wat per maand de gemiddelde NO2-concentratie was op de locatie waar het buisje heeft gehangen.
Uit voorgaande jaren en met name uit het project in 2019 is gebleken dat metingen met Palmes buisjes behoorlijk betrouwbaar zijn. Dit is goed nieuws, want dat betekent dat ze gebruikt kunnen worden als aanvulling op de officiële metingen. De burgermetingen geven zo een bredere dekking van achtergrondgebieden in heel Nederland en daaruit volgt een vollediger beeld van de luchtkwaliteit.
De maandgemiddelden per locatie zijn terug te vinden in het Samen Meten dataportaal, door de component “NO2 Palmes buisjes” aan te klikken.
In het dataportaal staan ook de NO2 buisjes resultaten van het Palmes buisjes project in de Rijnmond en van Palmes buisjes in Zaandam van de GGD Gemeentelijke/gewestelijke Amsterdam.
De analyse van de stikstofdioxide-meetbuisjes duurt 3 tot 4 maanden. De meetwaarden van januari zijn dus rond april beschikbaar, enzovoort. Dit zijn dan nog ongevalideerde data. Nu voor 2019 een jaar aan meetdata beschikbaar is, kan die data gevalideerd aan de hand van officiële metingen.